Marktonderzoek geen bedrijfsgeheim

Voor de bescherming van bedrijfsgeheimen is nog niet zo lang geleden een aparte wet in het leven geroepen: de Wet Bescherming Bedrijfsgeheimen. Een handig instrument voor ondernemers om tegen concurrenten op te treden. Bedrijfsgeheimen zijn immers een belangrijke asset om de voorsprong op jouw concurrent te behouden, en dus is het goed dat de wet een concrete en duidelijke bescherming biedt. Maar niet alles kan zomaar onder de noemer “bedrijfsgeheim” worden gebracht. Onlangs greep de eisende partij in een rechtszaak mis: de betreffende informatie – onder andere gegevens over potentiële klanten – kon niet als bedrijfsgeheim worden gezien en mocht dus vrijelijk gedeeld en gebruikt worden.

Locus Robotics is een onderneming die technische oplossingen biedt voor de logistieke sector. Een van haar werknemers zegde zijn baan als sales executive op, en ging vervolgens aan de slag bij HAI Robotics – een concurrent van Locus. In voorbereiding op zijn nieuwe baan stuurde de ex-werknemer aan HAI, zijn nieuwe werkgever, een uitgebreid marktonderzoek, inclusief lijsten met onder meer (financiële) informatie over potentiële klanten.

Voormalig werkgever Locus ontdekte de mail per toeval omdat de ex-werknemer die per ongeluk ook naar zijn oude werkmail had gestuurd. Reden voor Locus om naar de rechter te stappen, want zij was van mening dat hier bedrijfsgeheimen worden gedeeld die concurrent HAI niet mag gebruiken zonder haar toestemming.

Wat is een bedrijfsgeheim?

Maar stond Locus in dit geval ook in haar recht? Zoals gezegd is niet alle informatie een bedrijfsgeheim:

1) Het moet gaan om geheime informatie (dusdanig geheim dat de informatie, kort gezegd, niet algemeen bekend of voor outsiders gemakkelijk toegankelijk is);

2) die handelswaardewaarde heeft juist vanwege dat geheime karakter; en

3) de onderneming moet actief redelijke maatregelen treffen (denk aan een geheimhoudingsovereenkomst of NDA, een non-disclosure agreement) om te voorkomen dat de informatie uitlekt.

Als eenmaal is vastgesteld dat het om bedrijfsgeheimen gaat zoals bedoeld in de wet, kun je onder meer verbieden dat de concurrent de bedrijfsgeheimen openbaar maakt of gebruikt.

Uit CRM of eigen onderzoek?

Volgens Locus betrof het uitgebreide marktonderzoek bedrijfsinformatie die de ex-werknemer alleen maar uit het CRM-systeem van Locus had kunnen halen. Die informatie openbaar maken of gebruiken zou daarmee dus onrechtmatig zijn. Maar in werkelijkheid zat dit anders: de ex-werknemer had alle gegevens uit zijn onderzoek zelf via zijn eigen netwerk en online (uitvoerig) onderzoek achterhaald. Het ging dus eigenlijk om informatie die (óók) openbaar toegankelijk was, zoals via LinkedIn, ZoomInfo en Sales Navigator. Daarbij waren de lijsten ook op eigen gelegenheid en in de privétijd van de ex-werknemer tot stand gekomen.

De rechter gaat mee in dit verweer en ziet daarom geen claim voor Locus. Noch HAI noch de ex-werknemer kan dus een verbod worden opgelegd om de informatie te gebruiken, want het ging hier niet om bedrijfsgeheimen zoals bedoeld in de wet. Het kan dus zijn dat informatie die in een CRM-systeem staat niet als bedrijfsgeheim wordt gezien – de hamvraag is hoe toegankelijk die informatie is. Is die informatie openbaar toegankelijk, dan is geen sprake van een bedrijfsgeheim. In de praktijk, zoals in dit geval, kan er dus een overlap zijn.

Overigens onhandig van Locus: zij had bij de rechter niet aangegeven welke specifieke onderdelen van het onderzoek uit Locus’ CRM-systeem kwamen, maar stelde alleen algemeen dat de informatie wel uit haar CRM-systeem afkomstig moest zijn. Daarmee had de rechter ook weinig mogelijkheden om de zaak goed te toetsen.

Wat moet je doen?

Om een bedrijfsgeheim vertrouwelijk te houden moet je waar mogelijk overeenkomen met personeel dat alle vertrouwelijke informatie binnen een bedrijf geheim wordt gehouden – bij voorkeur op straffe van een boete bij het uitlekken van bedrijfsgeheimen. Dat geldt ook voor bedrijven waarmee wordt samengewerkt; spreek daarmee af dat vertrouwelijke informatie geheim hoort te blijven en leg dat schriftelijk vast (ook hier geldt dat een boetebeding een goede motivatie is). Zorg ook dat personeel en contractspartijen begrijpen welke specifieke informatie als bedrijfsgeheim moet worden beschouwd, zodat iedereen daar ook voorzichtig mee omspringt. En vooral: probeer vertrouwelijke informatie zo min mogelijk te delen – in elk geval alleen wanneer dat echt nodig is.

Op zich had Locus zich goed ingedekt, doordat de ex-werknemer bij het aangaan van zijn dienstverband ook een NDA moest ondertekenen. Maar goed, zo’n NDA werkt alleen als het daadwerkelijk gaat om bedrijfsgeheimen; informatie die publiekelijk toegankelijk is en blijft nu eenmaal onbeschermd, daar helpt geen NDA tegen.

Meer weten over bescherming van bedrijfsgeheimen of andere belangrijke bedrijfsactiva? Ik overleg er graag met je over.